Consument mag overeenkomst ontbinden
In 2014 is de Implementatiewet richtlijn consumentenrechten in werking getreden. De richtlijn is tot stand gekomen ter vervanging van 2 oude richtlijnen (koop op afstand en colportage) en beoogt de interne markt te stimuleren door een hoog niveau van consumentenbescherming te garanderen. De Europese regels zien onder andere op alle overeenkomsten die tussen een handelaar en consument zijn gesloten op afstand. Het is deze overeenkomst (de koop op afstand) waar we ons vandaag op richten.
Een duidelijk voorbeeld van een koop op afstand is natuurlijk de consument die via een webshop een paar schoenen aanschaft. De huidige wettelijke regeling biedt de consument het recht de overeenkomst binnen de bedenktijd te ontbinden. Dit ontbindingsrecht wordt in de volksmond ook wel het ‘herroepingsrecht’ genoemd. De handelaar -webshop- is verplicht de consument te informeren over dit zogeheten herroepingsrecht. Wat moet jij als ondernemer nou doen indien het door de consument geretourneerde product in waarde is gedaald? Lees meer over jouw rechten en verplichtingen als ondernemer wanneer je hier tegenaan loopt, in deze blog.
Uitoefening van het herroepingsrecht: what’s next?
Indien de consument gebruik wilt maken van zijn herroepingsrecht omdat de schoenen bijvoorbeeld een maatje te klein zijn, kan dit ofwel door gebruik te maken van het modelformulier herroeping (indien de website dit aanbiedt) dan wel via een andere ondubbelzinnigeverklaring. Als gevolg van de herroeping hoeven partijen (consument en handelaar) de overeenkomst niet verder uit te voeren en ontstaan er ongedaanmakingsverbintenissen. In normale mensentaal: de consument moet de schoenen terugzenden en de ondernemer moet de betaalde koopprijs (plus eventuele andere kosten zoals die voor verzending of administratie) terugbetalen. Maar wat is nu juist indien de consument een rondje met zijn nieuwe schoenen in het bos is gaan lopen (hij wilde ze even goed uitproberen) en de ondernemer de schoenen onder de modder terugkrijgt. Mag hij deze waardevermindering op de consument verhalen?
Aansprakelijk voor waardevermindering product?
Als uitgangspunt geldt dat de consument de zaak wel mag ‘uitproberen’ maar niet ‘gebruiken’. Onder gebruik moet men verstaan: elke handeling die verder gaat dan nodig om de aard, de kenmerken en de werking van de zaak vast te stellen. De consument dient dus wel degelijk zorgvuldig met zijn schoenen om te gaan en kan aansprakelijk worden gesteld voor de waardevermindering indien deze het gevolg is van het ‘gebruiken’ van de schoenen. Welke handelingen nog als ‘uitproberen’ moet worden beschouwd of toch al neigen naar het ‘gebruik’ van de zaak verschilt natuurlijk per product. Hier kan dan ook niet een eenduidig antwoord op worden gegeven. In overweging 47 van de richtlijn wordt ons gelukkig wel wat duidelijkheid gegeven. Hieruit blijkt namelijk dat de consument, ‘om de aard, de kenmerken en de werking’ van de zaak te controleren, deze slechts op dezelfde manier mag hanteren en inspecteren zoals hij dat in een winkel zou mogen hebben gedaan. Als vuistregel kan je dus aanhouden dat een consument hetzelfde mag doen als wanneer hij iets in de winkel koopt. Zo is het passen van de schoenen wel toegestaan maar het maken van een boswandeling hiermee, niet. De consument zal in dit geval dus aansprakelijk zijn voor de waardevermindering.
Informatieplicht geschonden?
Indien de handelaar de consument niet of op onjuiste wijze heeft geïnformeerd over het herroepingsrecht, is de consument niet aansprakelijk voor eventuele waardevermindering van de zaak veroorzaakt door het gebruik van de zaak. Het idee hierachter is dat de consument geen misbruik kan hebben gemaakt van zijn recht op ontbinding omdat hij immers daarover niet geïnformeerd is. Daarom hoeft de consument in beginsel niet in te staan voor deze waardevermindering. Let er dus als ondernemer altijd goed op of je helemaal voldoet aan jouw informatieplicht voor de koop of afstand jegens consumenten. Doe je dit niet juist, dan komt een eventuele waardevermindering van het product voor jouw rekening.
