Als ondernemer bepaal jij zelf wat jouw product of dienstverlening waard is. Natuurlijk is het misschien slimmer om een prijs af te spreken die enigszins kan concurreren, maar verplicht ben je dat niet. Als jij voor een gescheurde jeans 4.000 euro vraagt, is dat jouw goed recht als ondernemer. Betekent dit nu ook dat je als ondernemer op elk gewenst moment jouw prijzen mag verhogen? Vooral bij langlopende overeenkomsten kan het immers op een gegeven moment niet meer houdbaar zijn om jouw ‘oude prijs’ te hanteren.
In deze blog beantwoorden we de vraag of, en zo ja wanneer, een prijsverhoging juridisch gezien (nog) door de beugel kan. In hoeverre een verhoging ook business wise een slimme stap is, laten we hier onbesproken.
Nieuwe klanten of bestaande klanten?
Het spreekt hopelijk voor zich, maar toch even ter volledigheid: aan nieuwe klanten mag je natuurlijk een hogere prijs vragen dan je in het verleden aan oud-klanten hebt gevraagd. Prijzen zijn in principe vrij. Als je een webshop hebt waarin je een interessante cursus verkoopt, mag je ervoor kiezen om de prijs van de cursus na een aantal maanden te verhogen. Niemand die daar iets over kan zeggen.
Pas op het moment dat je aan bestaande klanten (bijvoorbeeld bij iemand die een abonnement bij jou heeft afgesloten) een hogere prijs gaat vragen, zal je even bij jezelf moeten nagaan of dit wel mag. In andere woorden: een prijsverhoging die wordt doorgevoerd nadat er al een overeenkomst is gesloten, is niet zo ‘vrij’.
Professionele partij vs de consument
We hebben het al vaker aangegeven in onze blogs, maar consumenten worden beter beschermd als wederpartij dan ondernemers. Voor consumenten bestaan er dan ook speciale regels die iets zeggen over de vraag of jij als ondernemer de prijs mag verhogen. In de zwarte lijst is namelijk opgenomen dat de gebruiker van algemene voorwaarden de door hem bedongen prijs niet mag verhogen binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden.
Wanneer je als ondernemer (ook) consumenten als klanten hebt, moet je dus goed opletten wat je afspreekt over prijsverhogingen. Je mag namelijk wel jouw prijs verhogen binnen de 3 maanden nadat de overeenkomst is gesloten, maar je moet jouw klant dan het recht geven om in dat geval de overeenkomst te ontbinden.
Je zou de volgende bepaling in jouw algemene voorwaarden kunnen opnemen:
“Ik mag mijn prijzen aanpassen. Alle veranderingen in prijzen zullen van tevoren worden aangekondigd op de website en worden bovendien per e-mail aan je gecommuniceerd. Indien ik binnen 3 maanden na het sluiten van de overeenkomst de prijs verhoog, mag jij de overeenkomst ontbinden.”
Duidelijk, toch? Onze juristen proberen trouwens altijd algemene voorwaarden te schrijven die passen bij moderne ondernemers. Geen boekwerken die rechtstreeks uit de 18e eeuw lijken te stammen. Neem anders eens contact met ons op voor een vrijblijvende prijsopgave.
Prijsverhoging bij koop
Het bovenstaande sluit aan bij artikel 7:35 BW, waarin het volgende staat opgenomen in het geval van een consumentenkoop
Indien de verkoper bij een consumentenkoop krachtens een bij die overeenkomst gemaakt beding de koopprijs na het sluiten van de koop verhoogt, is de koper bevoegd de koop door een schriftelijke verklaring te ontbinden, tenzij bedongen is dat de aflevering langer dan drie maanden na de koop zal plaatsvinden
Ook bij een consumentenkoop mag je dus niet zomaar opnemen dat je de prijs te pas en te onpas verhoogt, tenzij er is afgesproken dat er pas na drie maanden na de aanschaf zal worden geleverd. Beide bepalingen zeggen dus niet dat je nooit jouw prijzen mag verhogen wanneer de wederpartij een consument is. Je kan dan ook opnemen in jouw algemene voorwaarden dat je de prijs mag verhogen, maar je bent in ieder geval gebonden aan bovenstaande artikelen. Let er daarbij ook nog even op dat je niet iets heel onredelijks opneemt over een eventuele prijswijziging in jouw voorwaarden, want een afspraak in jouw algemene voorwaarden kan vernietigd worden wanneer deze onredelijk bezwarend is.
Voor sommige branches of overeenkomsten bestaan er overigens specifieke regels over prijsverhogingen. Een voorbeeld is de reisovereenkomst, waarover de wetgever in artikel 7:505 lid 3 BW het volgende heeft bepaald:
De reisorganisator kan bedingen dat hij tot twintig dagen voor de aanvang van de reis de reissom mag verhogen in verband met wijzigingen in de vervoerkosten met inbegrip van brandstofkosten, de verschuldigde heffingen of de toepasselijke wisselkoersen. Bij toepassing van dit beding geeft de reisorganisator aan op welke wijze de verhoging is berekend. De reiziger kan de verhoging afwijzen.
Een ander voorbeeld is artikel 7.2 Telecommunicatiewet, waarin het volgende staat opgenomen in het eerste lid:
Ten minste een maand voordat een voorgenomen wijziging van een beding dat is opgenomen in een overeenkomst van kracht wordt:
a. biedt een aanbieder van een openbare elektronische communicatiedienst of een openbaar elektronisch communicatienetwerk de abonnee de mogelijkheid om de overeenkomst kosteloos te beëindigen, en
b. stelt de aanbieder de abonnee op genoegzame wijze op de hoogte van de inhoud van de voorgenomen wijziging en van de mogelijkheid om de overeenkomst kosteloos te beëindigen.
Met de consument als wederpartij, moet je dus een stuk oplettender zijn dan wanneer je enkel met zakelijke klanten te maken hebt.
Prijsverhoging opgenomen?
Als je hebt aangegeven dat de prijs voor jouw dienstverlening 500 euro per maand is, kan je niet zomaar besluiten om de prijs na twee jaar opeens te verdubbelen. Want, afspraak is afspraak. In het Latijn heet dat overigens heel mooi “Pacta sunt servanda”. Goed, je kunt natuurlijk wel in jouw algemene voorwaarden opnemen dat jij de prijs kan verhogen. Dat is immers óók een afspraak (volg je het nog?).
Denk goed na, of en onder welke voorwaarden jij jouw prijs wilt kunnen verhogen. Natuurlijk kan je een hele onredelijke clausule opnemen in jouw algemene voorwaarden. Iets in de trant van ‘ik kan mijn prijzen elke maand verhogen en jij kan daar verder niks aan doen’. Mooi toch, als de ‘niet oplettende’ klant jouw algemene voorwaarden niet doorleest en jullie een overeenkomst zijn aangegaan? Bedenk echter wel dat zo’n plotselinge prijsverhoging de verhouding tussen jou en je klant ernstig kan verstoren.
Een wettelijke prijsverhoging?
Soms mag je de prijs gewoon verhogen, ook al heb je hierover niets opgenomen in jouw algemene voorwaarden. Zo’n wettelijk toegestane prijsverhoging is bijvoorbeeld terug te vinden in artikel 52 van de Wet op de Omzetbelasting:
Hij die ingevolge een vóór de inwerkingtreding van een wijziging in de wetgeving inzake omzetbelasting gesloten overeenkomst verplicht is goederen te leveren of een dienst te verlenen, is bevoegd hetgeen met betrekking tot die goederen of die dienst wegens omzetbelasting meer is gevorderd dan vóór de inwerkingtreding van die wijziging had kunnen geschieden, terug te vorderen van degene aan wie hij de goederen moet leveren of de dienst moet verlenen. Hiermede strijdige bedingen zijn nietig.
In normale mensentaal staat er in dit artikel dat je een btw-verhoging mag doorberekenen aan jouw klanten. Sterker nog, je mag niet eens opnemen in jouw algemene voorwaarden dat je geen btw-verhoging zal doorberekenen, want een dergelijk beding is nietig. De btw-verhoging die in is gegaan op 1 januari 2019 voor het lage btw-tarief van 6% naar 9%, mag (je bent dit niet verplicht) dus door de ondernemer worden doorberekend, zonder dat dit in de voorwaarden hoeft te worden opgenomen of de klant een opzegrecht krijgt.
Advies over prijsverhogingen
Wil je zeker weten of je jouw prijzen mag verhogen? Of kom je er opeens achter dat je helemaal niets in jouw algemene voorwaarden hebt opgenomen over het verhogen van prijzen? Neem dan eens contact met ons op.
