Exoneratie, disclaimer, heel ruime ‘overmacht’ bedingen… hoe je het beestje ook noemt, een van de meest belangrijke zaken die je goed geregeld wilt zien in jouw algemene voorwaarden is een beding waarin jij jouw wettelijke aansprakelijkheid beperkt of uitsluit. Als onderdeel van onze blog serie over algemene voorwaarden benoemen we in deze blog dan ook de hoofdregels hieromtrent. Op grond van de wet kan een gebruiker van algemene voorwaarden, dat wil zeggen de partij die zijn set algemene voorwaarden van toepassing verklaart op de overeenkomst, een wettelijke plicht hebben tot schadevergoeding op grond van een toerekenbare tekortkoming, wegens een onrechtmatige daad of op basis van een ongerechtvaardigde verrijking. Ingewikkelde terminologie, maar voor nu kun je onthouden dat je als ondernemer op grond van de wet verplicht kan zijn om de schade van een ander te vergoeden. Dat wil je natuurlijk liever niet en dus neem je een exoneratiebeding op in jouw algemene voorwaarden.
Aansprakelijkheidsbedingen zijn er in alle soorten en maten en hoeven niet (enkel) in de algemene voorwaarden te worden opgenomen. Of een beding dat de aansprakelijkheid beperkt of uitsluit in een specifiek geval toelaatbaar is, hangt onder meer af van de vraag waar dit beding voorkomt. Voor nu beperken wij ons tot het exoneratiebeding dat voorkomt in de algemene voorwaarden.
Aansprakelijkheid beperken of uitsluiten
De regel tegenover consumenten is dat je jouw aansprakelijkheid als ondernemer niet mag uitsluiten of beperken, tenzij…
Een exoneratiebeding mag niet in jouw algemene voorwaarden staan wanneer de wederpartij een consument is. Een uitzondering hierop is als het echt niet anders kan. De reden hierachter is dat, wanneer jouw klanten consumenten zijn, er geen sprake is van gelijkwaardigheid. Jij bent immers een bedrijf en jouw klant is de ‘zwakke, kleinere partij’ en dient dan ook beschermt te worden tegenover de ‘sterke, machtige ondernemer’.
Het is in ieder geval helemaal uit den boze om schade als gevolg van dood of letsel te beperken of uit te sluiten.
Het kleinbedrijf
De regel tegenover deze ‘tussenklasse’ is dat een exoneratie niet per se verboden is, maar eerder verdacht.
Van geval tot geval zal dus moeten worden bekeken of een exoneratie stand kan houden, hierbij rekening houdend met alle omstandigheden van het geval.
Grote bedrijven:
De regel tegenover middel(grote) bedrijven is dat je jouw aansprakelijkheid mag uitsluiten of beperken, tenzij…
Als je zaken doet met een andere ondernemer, zijn jullie veelal gelijkwaardige partijen. Vanuit het kader van de contractsvrijheid heeft de wetgever zich hier dan ook niet teveel in willen mengen. Onder het mom van vrijheid is blijheid mag je dus in principe heel veel afspreken, en dus ook jouw aansprakelijkheid beperken of uitsluiten. Let je wel even op dat je geen aansprakelijkheid uitsluit voor schade als gevolg van opzet of bewuste roekeloosheid? Daarnaast lijkt een in algemene termen gestelde volledige uitsluiting van de aansprakelijkheid niet toelaatbaar te zijn.
Lijkt jouw wederpartij sterk op dat van een consument? Is het bijvoorbeeld een kleine zzp’er die zich in een met consumenten vergelijkbare positie bevindt? Dan is het mogelijk dat de rechter een exoneratiebeding vernietigd. In juridische termen heet dit reflexwerking. Voor reflexwerking is echter slechts in zeer beperkte mate plaats.
Opstellen van (leesbare) algemene voorwaarden
Wil je algemene voorwaarden gebruiken die niet alleen juridisch kloppen, maar ook nog een beetje lekker lezen (of zelfs leuk zijn!)? Neem dan gerust contact met ons op.